IFPS është një sistem i decentralizuar i ndarjes së skedarëve (ang. file-sharing) që synon të përmirësojë internetin për brezat e ardhshëm. Projekti me burim të hapur ofron një alternativë ndaj sistemeve të magazinimit të bazuara në cloud, ku të dhënat tona në internet aktualisht ruhen dhe monetohen nga korporatat.

Me IPFS, nuk do të duhet të mbështeteni më në protokolle të ngadalta, të prekshme dhe të centralizuara si HTTP, pasi përmbajtja do të vihet në dispozicion në rrjetet e tij peer-to-peer (P2P).

Këtu do të shohim se si funksionon IPFS dhe pse është ndryshe nga protokollet e tjerë të internetit.

Protokollet HTTP, HTTPS dhe IPFS

Para se të shpjegojmë ndryshimin midis HTTP, HTTPS dhe IPFS, duhet të kuptojmë se çfarë kuptojmë me ‘protokoll’. Në thelb, një protokoll është një grup rregullash që ne përdorim për qëllime komunikimi.

Kur bëhet fjalë për ueb, ka shumë protokolle të përdorura për qëllime komunikimi – ashtu si gjuhët. Për shumicën e njerëzve, protokollet më të njohur të internetit janë HTTP dhe HTTPS.

Çfarë është HTTP?

HTTP (HyperText Transfer Protocol) është një protokoll komunikimi i krijuar nga Tim Berners Lee në 1989, dhe u miratua nga shumica e shfletuesve të internetit në 1996.

Ai është bërë prefiksi për faqet e internetit të tilla si http://example.com, i cili zakonisht vendos standardet e protokollit HTTP.

Shkrimi i ‘www.example.com’ është i njëjtë me hyrjen në http://www.example.com – ku shfletuesi juaj shton prefiksin për ju.

Çfarë është HTTPS?

HTTPS (Hypertext transfer protocol secure) është një version i koduar i HTTP dhe është protokolli kryesor që përdoret për të dërguar të dhëna të ndjeshme midis një shfletuesi dhe një faqe interneti.

Protokolli HTTPS ju lejon të futni numrat e kartës suaj të kreditit dhe detajet e hyrjes në mënyrë të sigurt në Internet.

Nëse përdorni Chrome, mund të vini re që faqet e internetit pa HTTPS shfaqen ndryshe. Sigurohuni që të kontrolloni dryrin e gjelbër në shiritin tuaj të adresave, pasi kjo do të tregojë nëse një faqe interneti është e sigurt apo jo.

Çfarë është IPFS, dhe si funksionon?

IPFS (InterPlanetary File System) është një skedar i shpërndarë peer-to-peer (P2P) i krijuar nga Juan Benet në 2015 dhe po kërkon të sfidojë uebin e drejtuar nga HTTP.

Kur shkoni në një uebfaqe të rregullt, një server i centralizuar do të transmetojë tekstin, fotografitë dhe videot e tij në pajisjen tuaj duke përdorur HTTP ose HTTPS.

Në të kundërt, IPFS është burim i hapur dhe përdor nyje (ang. nodes) të shumta për t’ju dhënë më shpejt të njëjtin informacion. Ai gjithashtu kursen gjerësinë e brezit (ang. bandwidth) tuaj, duke ju lejuar të shpërndani vëllime masive të të dhënave pa dyfishime.

IPFS është e ngjashme me mënyrën se si funksionon BitTorrent (rrjeti më i madh i shpërndarë në botë), i cili gjithashtu operon në bazuar në peer-to-peer.

IPFS dëshiron të ridizenjojë internetin

Meqenëse interneti tashmë dominon jetën tonë, punën, argëtimin dhe komunikimet. Disa mund të pyesin, pse ta ndryshojmë tani? Çfarë është e gabuar me të?

Këtu janë disa arsye pse IPFS mund të përmirësojë gjërat për përdoruesit:

• Rrit shpejtësinë e shfletuesit tuaj – Me IPFS, ju do të shijoni shpejtësi më të lartë ndërsa kalon nëpër nyjet fqinje në vend që të përdorni të dhëna nga një vend i centralizuar në një vend të largët.
• Ju kursen para – Meqenëse IPFS funksionon në një rrjet të decentralizuar, do të kurseni para gjithashtu, pasi nuk do të duhet të paguani më për hosting të serverit.
• Ruan integritetin e faqeve të vjetra në internet – Me një sistem të shpërndarë IPFS, faqja juaj e internetit nuk do të jetë më në mëshirën e një serveri qendror pasi do të funksionojë përgjatë një rrjeti të decentralizuar.
• Mbron privatësinë tuaj – IPFS e bën më të vështirë për qeveritë të bllokojnë faqet e internetit, të tilla si Wikipedia, pasi nuk varet nga serverat qendrorë si HTTP.

Molly Mackinlay, drejtuesi i projektit IPFS, shpjegon:

“Sot, përdoruesit e faqeve në të gjithë botën nuk janë në gjendje të kenë qasje në përmbajtje të kufizuar, duke përfshirë, për shembull, pjesë të Wikipedia në Tajlandë, mbi 100,000 faqe të bllokuara në Turqi dhe qasje kritike në informacionin COVID-19 në Kinë.

Tani kushdo me një lidhje interneti mund të ketë qasje në këtë informacion kritik përmes IPFS në shfletuesin Brave. “

Pasuria favorizon Brave-in

Shfletuesi Brave mbështet protokollin IPFS dhe 24 milion përdoruesit e tij tani mund të kenë qasje në përmbajtje nga ipfs: // adresat dhe madje të hostojnë vetë një nyje IPFS.

Brave beson se IPFS ndihmon në shtrirjen e disponueshmërisë së përmbajtjes, zvogëlon kostot e serverit dhe përmirëson “qëndrueshmërinë e përgjithshme të internetit”.

Në një botë të pasigurt, ku përmbajtja është e prekshme nga censura, një Internet i decentralizuar do ta bëjë më të vështirë për qeveritë të kontrollojnë internetin.

Vjen në një ekran afër jush

Nëse qëllimet e decentralizimit të IPFS janë të suksesshme, do të ketë implikime të thella për internetin. Tashmë është bërë një fillim premtues me Brave, një lojtar në rritje në tregun e shfletuesve, por protokolli nuk është në Chrome, i cili ka mbi një miliard përdorues.

Hyrja në Chrome është sfida më e madhe e IPFS për të ridizajnuar arkitekturën e internetit pasi do t’i duhet audiencës së tyre për ta bërë të mundur këtë.

Ashtu si me të gjitha teknologjitë disruptive, bërja e një stenografie universale si HTTP mbetet çmimi përfundimtar për ata që dëshirojnë ndryshimin e vërtetë.

Ju mund të përdorni përmbajtjen e IPFS duke instaluar Brave, i cili është në dispozicion për t’u shkarkuar sot.